W świecie rozrywki i kultury coraz częściej dochodzi do zaskakujących zwrotów akcji. Produkty, które początkowo wydawały się niszowe i skazane na niepowodzenie, nierzadko zyskują niespodziewaną popularność i rozpoznawalność. Jak to możliwe, że mało znaczące marki, niezależni twórcy czy wręcz amatorzy w konkretnej dziedzinie potrafią trafić w gusta masowego odbiorcy? Czasem wystarczy tylko odrobina szczęścia, sprzyjające okoliczności lub po prostu dobry moment, by produkt, który wydawał się przeznaczony dla garstki odbiorców, niespodziewanie stał się prawdziwym hitem. Przyjrzyjmy się bliżej przykładom takich nieoczekiwanych sukcesów z ostatnich lat.
Niszowe produkcje, które zdobyły popularność
Gry wideo od niewielkich studiów
Niezależni producenci gier wideo często mają problem z dotarciem do szerszego grona graczy. Brakuje im budżetu na promocję, a ich tytuły giną wśród dużych produkcji znanych marek. Jednak od czasu do czasu małe studia trafiają w gusta odbiorców i odnoszą spektakularny sukces. Przykładem może być gra "Stardew Valley", stworzona praktycznie samodzielnie przez programistę Erica Barone. Prosta gra o prowadzeniu farmy, inspirowana klasycznymi tytułami pokroju "Harvest Moon", z miejsca podbiła serca graczy na całym świecie i do dziś cieszy się niesłabnącą popularnością. Innymi małymi produkcjami, które zyskały niespodziewaną sławę, są m.in. gry "Undertale", "Five Nights at Freddy’s", "Shovel Knight" czy "Papers, Please". Pokazują one, że nawet niewielkie zespoły programistów i projekty o niskim budżecie mają szansę na sukces, jeśli tylko znajdą klucz do serc odbiorców.
Filmy nakręcone na małym budżecie
Niezależna scena filmowa od zawsze była polem do popisu dla młodych, ambitnych twórców bez wielkich środków finansowych. Jednak czasem nawet najskromniejsze produkcje potrafią zdobyć rozpoznawalność i popularność. Przykładem może być horror "Paranormal Activity" z 2007 roku, który przy budżecie 15 tys. dolarów zarobił na całym świecie niemal 200 milionów. Podobnie niskobudżetowy dramat "Whiplash" z 2014 r. odniósł wielki sukces artystyczny i kasowy. Z kolei komediodramat "Little Miss Sunshine" z 2006 r. przy budżecie 8 mln dolarów zarobił ponad 100 mln i zdobył 2 Oscary. Te przykłady pokazują, że nawet przy skromnych nakładach finansowych można stworzyć dzieło, które poruszy widownię i wejdzie do kanonu kina.
Książki wydane przez początkujących autorów
Na rynku wydawniczym ciężko jest przebić się pisarzom-debiutantom bez rozpoznawalnego nazwiska. Jednak co jakiś czas zdarzają się przypadki autorów, których pierwsze powieści osiągają zawrotną popularność. Przykładem może być E.L. James, której erotyczna trylogia „50 twarzy Greya” sprzedała się w ponad 150 mln egzemplarzy. Z kolei thriller „Dziewczyna z pociągu” debiutantki Paula Hawkins stał się światowym bestsellerem z 20 mln sprzedanych kopii. Sukces ten pokazuje, że czasem wystarczy trafić ze swoją historią w gusta czytelników, by nawet jako początkujący autor osiągnąć spektakularny sukces.
Mało znane marki, które stały się rozpoznawalne
Wykonawcy odkryci przez przypadek
Niektórzy artyści przez lata pozostają nieznani, dopóki pewnego dnia ich talent nie zostanie dostrzeżony. Przykładem może być piosenkarka Adele, którą odkryto, gdy jej koleżanka umieściła nagranie jej występu na MySpace. Podobnie wokalista Gotye przez wiele lat tworzył muzykę z dala od show-biznesu, dopóki jego przebój „Somebody That I Used to Know” nie stał się hitem. Z kolei raperka Iggy Azalea nagrywała utwory w domowym studiu, zanim trafiły one w ręce wpływowego producenta i wyniosły ją na szczyty list przebojów. Pokazuje to, że nawet artyści działający dotąd w cieniu mają szansę na sukces, jeśli ich talent zostanie zauważony.
Aktorzy, którym role przyniosły popularność
Wielu aktorów przez lata gra epizodyczne role, zanim trafi się w końcu przełomowa kreacja, która sprawi, że staną się rozpoznawalni. Tak było m.in. z Bryanem Cranstonem, który wcielając się w Waltera White'a w serialu „Breaking Bad”, ze statysty telewizyjnego przeistoczył się w gwiazdę. Podobny sukces odniósł Charlie Cox, grając tytułowego bohatera w serialu „Daredevil”. Z kolei Millie Bobby Brown z miejsca wkroczyła do aktorskiej pierwszej ligi dzięki roli w hitowym serialu „Stranger Things”. Pokazuje to, że nawet aktorzy z drugiego planu mogą trafić na wymarzoną rolę, która zmieni ich karierę.
Twórcy internetowi z dużą widownią
Portale społecznościowe otworzyły drzwi do sławy dla wielu amatorów publikujących w sieci. Często z pozoru zwyczajni ludzie zyskują rzesze fanów dzięki ciekawym filmikom czy transmisjom na żywo. Przykładami mogą być youtuberzy, tacy jak Blowek, Abstrachuje czy Mietczyński. Ich kanały subskrybują setki tysięcy widzów, co pozwala im zarabiać na tworzeniu internetowych treści. Podobnie popularni stali się streamerzy grający na żywo w gry, jak m.in. Izak czy Rezi. Pokazuje to, że w dobie Internetu każdy może zdobyć sławę, jeśli tylko trafi w gusta odbiorców.
Niezależne projekty z dużym sukcesem
Aplikacje mobilne z milionami użytkowników
Rynek aplikacji mobilnych jest niezwykle konkurencyjny, jednak udaje się na nim przebić również niewielkim firmom i startupom. Przykładem aplikacji, która zdobyła popularność, jest Kommunicate - prosty komunikator internetowy stworzony przez polską firmę. Choć konkurował z takimi gigantami jak Skype czy Messenger, zyskał rzesze użytkowników dzięki wygodzie i przejrzystości. Innym przykładem jest Kod QR, aplikacja pozwalająca skanować kody QR, którą pobrano już ponad 10 mln razy. Pokazuje to, że nawet mniejsi gracze mają szansę zaistnieć na rynku mobilnym z dobrze zaprojektowanym produktem.
Gadżety i przedmioty codziennego użytku
Czasem wystarczy prosty, pomysłowy gadżet by z miejsca podbić rynek. Przykładem może być kostka antystresowa Fidget Cube, która w kilka miesięcy po premierze sprzedała się w ponad 2,5 miliona egzemplarzy. Podobny sukces odniósł Grill'inator - nasadka na patelnie, dzięki której można grillować w kuchni. Choć produkt wydaje się banalny, znalazł wielu entuzjastów i przyniósł zyski producentowi. Inne przykłady to m.in. breloczek do kluczy Tile, mata sensoryczna Fidget Mat czy głośnik Bluetooth JBL Flip. Pokazuje to, że prostota i pomysłowość opłacają się i pozwalają nawet niszowym producentom wejść na rynek z przebojem.
Usługi i strony internetowe z dużym ruchem
W dobie Internetu popularność można zdobyć także tworząc udane strony i usługi online. Przykładem serwisu, który z mało znaczącego projektu urósł do rozmiarów giganta, jest Facebook. Podobny sukces odniósł serwis informacyjny Onet.pl, który obecnie jest jednym z najpopularniejszych portali w Polsce. Z kolei serwis randkowy Sympatia stworzony przez warszawską firmę, zdominował rynek dzięki prostemu i przystępnemu interfejsowi. Te przykłady pokazują, że nawet w sieci niewielcy gracze mogą odnieść spektakularny sukces, jeśli zaoferują użytkownikom to, czego potrzebują.
Artyści, którzy zyskali sławę przypadkowo
Filmy klasy B oraz produkcje offowe
Kino niskobudżetowe i offowe z definicji skazane jest na porażkę komercyjną. Jednak niektóre tytuły zyskują drugie życie, stając się niespodziewanymi hitami i zdobywając status kultowych. Przykładem może być horror „Martwe zło” Sama Raimiego, który mimo niskiego budżetu zapoczątkował popularną serię filmów. Podobnie „Plan 9 z kosmosu” Edwarda D. Wooda Jr., uznawany za jeden z najgorszych filmów w historii, zdobył rzesze fanów ze względu na swą wyjątkową kiepskość. Z kolei „Rocky Horror Picture Show” po latach od debiutu zgromadził oddane grono widzów. Pokazuje to, że w kinie liczy się nie tylko jakość, ale też magiczny pierwiastek, który potrafi zaskarbić uznanie widzów.
Komiksy i powieści graficzne poza mainstreamiem
Komiksy uznawane za niszowe lub alternatywne rzadko kiedy stają się popularne. Jednak istnieją wyjątki, jak choćby „Maus” Arta Spiegelmana o Holokauście ze zwierzęcymi bohaterami, który zdobył Pulitzera i status klasyki. Podobnie komiks „Persepolis” Marjane Satrapi o dorastaniu w Iranie zyskał uznanie krytyków i czytelników na całym świecie. Z kolei „Blankets” Craiga Thompsona uznawany jest za jedną z najważniejszych autobiograficznych powieści graficznych ostatnich lat. Pokazuje to, że nawet w wydawałoby się niszowym medium, jak komiks, można stworzyć ponadczasowe dzieło.
Muzyka i literatura w niekomercyjnych gatunkach
Nurtami, które rzadko przebijają się do mainstreamu, są literatura eksperymentalna oraz muzyka awangardowa czy noise. Jednak i tu zdarzają się wyjątki. Przykładem może być powieść „Pokolenie Porno” Bena Mastersa łącząca literaturę z pornografią, która stała się niespodziewanym bestsellerem. Z kolei płyta „My Bloody Valentine” irlandzkiego zespołu shoegaze, choć nagrał ją niszowy zespół,
Podsumowanie
Nieoczekiwane sukcesy w świecie rozrywki i kultury zdarzają się częściej, niż mogłoby się wydawać. Niszowe i niezależne produkcje, mało znaczące marki czy twórcy działający poza głównym nurtem mają szansę trafić ze swoim przekazem do masowego odbiorcy. Wystarczy tylko pomysłowość, ciężka praca i odrobina szczęścia, by z małego projektu wyrosło dzieło kultowe lub globalny hit. Tego typu historie dają nadzieję wszystkim ambitnym twórcom i pokazują, że warto podejmować ryzyko, realizując autorską wizję. Bowiem nawet wbrew pozorom, trafienie w gusta odbiorców i zdobycie uznania jest możliwe.